Docentendag Wereldburgerschap

Deze workshop onderzoekt de begrippen verleden, geschiedenis en erfgoed door zich te richten op de rol van migratie in de vorming van Nederland door de jaren heen. Hoewel een op de vier mensen in Nederland een eerste- of tweedegeneratie migratieachtergrond heeft, wordt in de media en op scholen nog weinig aandacht besteed aan het de plek van migratie als vormend principe in onze geschiedenis en cultureel erfgoed. Tijdens deze workshop gaan we aan de slag met reflectie en groepsactiviteiten die je ook in de klas kunt gebruiken.

Je brengt tijdens deze workshop je eigen ervaringen, familieverhalen en lokale geschiedenis in verband met bredere regionale, 
nationale en mondiale gebeurtenissen. Door een gezamenlijke tijdlijn te maken, onderzoeken we hoe persoonlijk en collectief erfgoed verweven zijn met dominante historische verhalen. Zo wordt de diversiteit aan afkomst en ervaringen zichtbaar die de Nederlandse samenleving vandaag de dag nog steeds vormgeeft.  

Dr. Meghann Ormond is universitair hoofddocent culturele geografie aan Wageningen University. Ze werkt op het snijvlak van migratie, burgerschap, erfgoed en openbaar onderwijs. Zij ontwikkelde de Roots Guide Educational Toolkit. 
Deze kan hier worden geraadpleegd en gedownload: https://zenodo.org/records/12216690

Deze workshop onderzoekt hoe vrouwenrechten wereldwijd verweven zijn met bestuur, welvaart, onderwijs, welzijn, veiligheid en gezondheid. 

In het eerste deel gaan we in op de huidige discussies en afspraken ten aanzien van vrouwenrechten op basis van een internationale en Nederlandse tijdlijn. Welke onderwerpen hebben wel of niet deze politieke agenda bereikt? In het tweede deel bespreken we voorbeelden over de mogelijkheden en belemmeringen die vrouwen wereldwijd ondervinden en acties die zij ondernemen, denk aan vrouwenbewegingen en internationale samenwerking. 

Deze les kan in aangepaste vorm in de klas worden gebruikt al dan niet met een historische component. Groepen leerlingen kunnen voor verschillende landen, internationale organisaties of het Nederlands overheidsbeleid uitzoeken welke thema’s daar wel of geen aandacht krijgen/kregen en wat dit voor consequenties heeft gehad voor vrouwen.  

Dr. Margreet van der Burg is senior universitair docent/onderzoeker bij de vakgroep Kennis, Technologie en Innovatie, Sociale Wetenschappen. Haar werk behelst gender (man-vrouw) vraagstukken in beleid, praktijk, normen en beeldvorming m.b.t. de landbouw, landelijke gebieden, en voedsel wereldwijd.

This workshop aims to explore what entrepreneurship means to us. In particular, we will explore the potential entrepreneurship has to unlock talent and opportunities when we move beyond differences in gender, age, place of birth, socio-economic characteristics, and we include all those who aspire to create a meaningful and sustainable business. Through this workshop, you will appreciate the “book definition” of innovation and entrepreneurship, and compare it with the real life experience of those still “invisible” as “entrepreneurs” to the most. These experiences can be useful in class to provide students with a wider perspective on what makes one an entrepreneur, and to think out of the box. Furthermore, we will explore the cultural and structural barriers to such an inclusive entrepreneurship. In the end, innovating for a better society, a better environment and a better economy builds on becoming change makers of the future, namely, on challenging established preconcepts and embrace more diversity and inclusion.  

Dr. Valentina C. Materia is an associate professor of innovation and entrepreneurship at the Business Management and Organisation group of Wageningen University. She works at the intersection of gender, entrepreneurship, sustainable business modeling, innovation adoption, and agri-food systems. 

In tijden van crisis, racisme, ongelijkheid en populisme komen mensen sneller tegenover elkaar te staan. Dit geldt nog meer voor kinderen en jongeren. Daarom is tijdige aandacht nodig voor thema’s die scholieren bijvoorbeeld op een antidemocratisch of een door haat gedreven pad kunnen brengen. 

Wat mag je van scholen verwachten ten aanzien van een jonge bevolking die druk op zoek is naar een moreel kompas (die dat vaak niet thuis, niet op straat en niet op het internet aantreft)? Hoeveel ruimte kan er worden gemaakt voor democratiserende ervaringen zoals dialoog voeren, je ongemak uitdrukken, naar elkaar luisteren, erkennen dat je van elkaar verschilt en toch overeenkomsten proberen te vinden om samen te kunnen leven? Welke rol speelt je eigen levensbeschouwing hierin en hoe schipper je tussen tijdig signaleren en te snel oordelen (wat juist slachtoffer- en daderschap uitlokt)? 

Deze workshop laat zien waar de grootste uitdagingen liggen en biedt handelingsperspectieven om deze democratiserende ervaringen in de praktijk te brengen. Stijn Sieckelinck is pedagoog met expertise in maatschappelijke opvoedvraagstukken.

This workshop is focused on citizen engagement and co-creating desired futures in an inclusive way. Using the Library of Citizen Engagement we will explore a variety of creative and playful methods including co-design, visioning, participatory back casting, arts-based methods, and serious games that can activate citizens in co-creating sustainable futures. I will also share some lessons learned from the implementing these methods in my teaching and in the Horizon Europe Innovation Action project CULTIVATE, where our team researched citizen engagement in food sharing.

Oona Morrow is an Associate Professor in the Rural Sociology Group at Wageningen University, where she teaches on the sociology of food and conducts research on food sharing, circular economy, and commons. She is not a Dutch citizen, but she enjoys practicing citizenship nonetheless.

Wanneer we het woord activisme horen, denken we vaak meteen aan wegblokkades, protestmarsen of mensen die zich vastplakken aan een schilderij. Maar activisme is veel breder — het kan ook subtiel, lokaal en alledaags zijn. Van practices of care (zorgpraktijken) en digitale campagnes tot activistische kunst en het versterken van gemeenschappen tot ludieke acties en iemand aanspreken op een seksistische opmerking: activisme kent vele vormen en speelt zich af binnen én buiten de zichtbare politieke arena. Activisme kan op verschillende manieren deel uitmaken van ons dagelijks leven.

In deze workshop verkennen we deze veelzijdigheid. We identificeren en bespreken eerst verschillende vormen van activisme door middel van een aantal interactieve oefeningen. In het tweede deel gaan kleine groepjes aan de slag met het ontwerpen van een micro-interventie: een kleine, haalbare actie die aansluit bij een maatschappelijk vraagstuk dat zij belangrijk vinden. Ter afsluiting reflecteren we op de mogelijkheden om alledaags activisme vorm te geven naar aanleiding van de voorgestelde micro interventies.

Elisabet Rasch is universitair hoofddocent Antropologie van ontwikkeling aan Wageningen University. Zij doceert onder andere de cursus “Resistance, Power and Movements” en doet onderzoek naar verzet tegen grootschalige mijnbouw in Latijns-Amerika. 

Ingrid de Zwarte is universitair hoofddocent Economische en Milieugeschiedenis.
Ze studeerde Geschiedenis en Slavische Talen en Culturen aan de Universiteit van Amsterdam. Meer informatie over deze workshop volgt.

Om de 17 VN Duurzaamheidsdoelen te kunnen realiseren moeten we eerst aan onszelf werken vonden de Zweedse initiatiefnemers van de Inner Development Goals. Zij zien eigenschappen en vaardigheden als het hebben van een innerlijk kompas, naar elkaar kunnen luisteren en goed samenwerken als start van het werken aan (sociale) duurzaamheid. De Inner Development Goals zijn een framework dat je kan helpen om jezelf te ontwikkelen. Wageningen Pre-University heeft op basis van dit framework een tool ontwikkeld voor docenten en voor leerlingen. Tijdens deze workshop gaan we met deze tool aan de slag om jezelf en je collega's beter te leren kennen. Na het volgen van deze workshop kun je er ook zelf mee aan de slag in je lessen of mentoruur. 

Reina Kuiper is teamleider bij Wageningen Pre-University, zelfstandig coach en deskundig op het gebied van duurzaamheidsonderwijs.

Waarom zijn die sociale wetenschappen zo belangrijk en waar gaat wereldburgerschap eigenlijk allemaal over? Prof. Dr. Joost de Laat is hoogleraar en directeur van de Social Sciences Group van Wageningen University.

Zijn internationale carrière, o.a. bij de Wereldbank, leidde tot nieuwe inzichten in het belang van onderwijs voor ontwikkelingskansen en inclusie. Hij zal met u in gesprek gaan over de rol van de docent in deze veranderende maatschappij en het belang van het steeds weer beter geïnformeerd zijn om ook bij leerlingen blinde vlekken weg te nemen.

 “Daarmee zorgen we ervoor dat de jongeren van nu de kennis en vaardigheden ontwikkelen om straks met kunde en open blik de dynamische wereld van morgen te navigeren.”

Ecologische evenwichten, veerkracht en kantelpunten waren voor Marten Scheffer het vertrekpunt van een zoektocht naar de sleutels van de grote vraagstukken waar onze maatschappij voor staat. Hij laat zien hoe sociale vraagstukken en milieuvraagstukken met elkaar samenhangen.

Als wetenschapper werkt hij niet alleen samen met wiskundigen en klimaatwetenschapper maar ook met historici, sociologen en psychologen. Zo ontdekte hij dat zijn theorie over veerkracht en kantelpunten net zo goed van toepassing is op de sociale vraagstukken. Met  die inzichten agendeert hij onze eigen invloed op het grotere systeem en het belang van het maken van de juiste keuzes. Een zeer prangende en actuele boodschap voor ons burgerschapsonderwijs.

In deze keynote addresseert Pravini Baboeram hoe je als docent ruimte kunt maken voor maatschappelijke gevoelige kwesties: niet door ongemak te vermijden, maar door er bewust en zorgvuldig naartoe te bewegen. In haar keynote behandelt ze waarom het verschil tussen safe en brave spaces ertoe doet, hoe jouw positionaliteit mee kleurt wat je ziet en zegt, en hoe expliciete randvoorwaarden voor veiligheid kunnen helpen om in spanning toch open, eerlijk en verbonden te blijven.

Pravini Baboeram werkt als programmamanager bij ECHO, Expertisecentrum voor diversiteitsbeleid. In deze rol faciliteert ze in het proces van “getting comfortable with the uncomfortable”. Reflecterend op mechanismen die leiden tot uitsluiting in het onderwijs en op de arbeidsmarkt Pravini nodigt deelnemers uit om in gesprek te gaan over systemische ongelijkheid. In dit proces ondersteunt ze deelnemers bij het vertalen van deze inzichten in praktische hulpmiddelen en oplossingen om diversiteit en inclusie in organisaties te versterken.