Dieronderzoek bij WUR – kennis over dieren voor een duurzame toekomst

Dieronderzoek bij Wageningen University & Research (WUR) heeft een duidelijke opdracht: antwoord geven op urgente maatschappelijke vraagstukken én voldoen aan wettelijke taken. Het grootste deel van onderzoek is zogenaamd ‘doeldieronderzoek’: onderzoek in het belang van het dier of de diersoort zelf. Van het monitoren van visstanden en het testen van dierenvaccins tot het ontwikkelen van circulaire voedselsystemen waarbij dierwaardigheid voorop staat. De kennis die dit oplevert helpt beleidsmakers, boeren, natuurbeheerders en burgers bij keuzes die ertoe doen.

“Onze eerste verantwoordelijkheid is helder: met kennis over dieren dragen we bij aan oplossingen die samenleving en natuur vooruithelpen. We doen dat met respect voor het dier én oog voor het grotere systeem waarin mens, dier en milieu elkaar beïnvloeden,” zegt Ernst van den Ende, directeur Animal Sciences Group.

WUR’s dierwetenschappers werken niet alleen in laboratoria maar ook in bossen, rivieren en woestijnen, je vindt ze langs de kust, op eilanden, in stallen en achter de computer. Ze maken gebruik van innovatieve methoden en technieken om hun doel te behalen: kennis over dieren ontwikkelen en verspreiden die bijdraagt aan dierenwelzijn, duurzame voedselvoorziening, herstel van de biodiversiteit en de gezondheid van mensen en dieren.

Bijvoorbeeld:

• Dierwaardigheid in gezonde productiesystemen: in stallen worden koeien, kippen en varkens gevolgd met sensoren en camera’s die continu gedrag, welzijn en gezondheid registreren, zonder het dier te verstoren.
• Veldonderzoek naar otters, trekvogels en insecten laat zien hoe soorten zich bewegen en hoe natuurbeheer kan bijdragen aan herstel van populaties. Dit gebeurt vaak met behulp van zenders waarmee dieren op afstand worden gevolgd.
• Water en bodem in beeld: onderwaterrobots en DNA-analyse geven inzicht in de aanwezigheid van het leven onder water, ook op de plekken die voor de onderzoeker gevaarlijk zijn of waar we het aquatische ecosysteem niet willen verstoren.
• Computermodellen en data-analyse ondersteunen onderzoekers bij het voorspellen hoe dieren reageren op veranderingen in klimaat, voeding of omgeving. Daarmee genereren we waardevolle informatie voor beleid en praktijk.
• Voeding en gezondheid: onderzoek met dieren is nodig om gezonde diervoeding en dierengeneesmiddelen te kunnen ontwikkelen.   
  

Het dieronderzoek van WUR staat niet op zichzelf. Het verbindt de WUR-thema’s biodiversiteit, gezondheid, klimaatverandering, duurzaam land- en watergebruik en duurzame voedselvoorziening. Van den Ende: “We hebben niet de luxe om problemen één voor één op te lossen. Klimaat, biodiversiteit, diergezondheid en voedselzekerheid grijpen in elkaar. Alleen door samen te werken komen we tot duurzame oplossingen.”

De verhalen achter het onderzoek zijn tastbaar en levendig: de otter die terugkeert in het beekdal, de sensor die een zieke koe vroegtijdig signaleert, de robot die in stilte watermonsters neemt. Ze laten zien hoe wetenschap dichter bij het dier komt zonder het te verstoren. “We zijn nog niet waar we willen zijn,” aldus Van den Ende, “maar ik heb vertrouwen in de kracht van samenwerking en innovatie. We hebben de kennis, de technologie en vooral de betrokkenheid van mensen die het verschil willen maken.”