WUR-onderzoeker Luca Bordes: ‘Kans op vogelgriepbesmetting bij huisdier nog altijd zeer klein’
Onderzoekers van Wageningen Bioveterinary Research (WBVR), onderdeel van Wageningen University & Research, hebben het vogelgriepvirus aangetoond bij een overleden kitten. Het is de eerste keer dat het vogelgriepvirus bij een huisdier in Nederland is vastgesteld.
Een vogelgriepbesmetting bij een huisdier komt zeer zelden voor, weet Luca Bordes, onderzoeker vogelgriep bij het Nationaal Referentielaboratorium vogelgriep van WBVR. “De afgelopen vijf jaar hebben we niet eerder vogelgriep gevonden bij een huisdier. Wel bij zoogdieren die in het wild leven, zoals vos, das en otter”, vertelt Bordes. In andere Europese landen zijn de afgelopen jaren wel gevallen van vogelgriep bij huisdieren gemeld, onder andere in België, Frankrijk en Polen.
De eigenaar van de besmette kitten geeft aan dat de moederkat een karkas van een dode vogel naar het nest had gebracht. Hoogstwaarschijnlijk is dit de bron van besmetting geweest.
De vondst van vogelgriep bij een kitten leidt tot veel vragen. De antwoorden op veel gestelde vragen over vogelgriep bij huisdieren zijn door onze vogelgriepdeskundigen gebundeld en lees je hieronder.
Vogelgriep Q&A
De drie maanden oude kitten is onderzocht door Royal GD. Op basis van de bevindingen in dit onderzoek is het Nationaal Referentielaboratorium Aviaire influenza van Wageningen Bioveterinary Research gevraagd het dier te testen op aanwezigheid van het vogelgriepvirus. Hieruit bleek dat de kitten besmet was met het hoogpathogene vogelgriepvirus, HPAI H5N1. Deze uitslag is vervolgens gedeeld met de NVWA, het ministerie van LVVN en het RIVM.
Alle kittens uit het nest zijn overleden. Geen van de overige kittens uit het nest zijn aangeboden voor onderzoek; de kittens zijn dus ook niet getest op de aanwezigheid van vogelgriep.
Volgens de eigenaar van de dieren heeft de moederpoes een dode vogel meegenomen naar het nest. De kittens zijn hoogstwaarschijnlijk via dit karkas besmet geraakt.
Honden en katten kunnen gevoelig zijn voor vogelgriep, waarschijnlijk via het eten van dode vogels of vogelpoep. Het is daarom belangrijk om je hond aan te lijnen, zeker in een waterrijk gebied waar mogelijk dode vogels liggen. Het advies is om katten waar mogelijk binnen te houden om zo contact met dode vogels te voorkomen.
In Nederland is dit de eerste keer dat er vogelgriepvirus is vastgesteld bij een huisdier, maar in onderzoeken van de Faculteit Diergeneeskunde zijn bij Nederlandse katten wel eerder antilichamen (= reactie op besmetting met een ziekteverwekker) aangetoond tegen het H5-vogelgriepvirus. In andere landen, ook Europese, is het vaker voorgekomen dat huisdieren besmet zijn met vogelgriep. De afgelopen vijf jaar zijn onder andere gevallen gemeld in België, Frankrijk en Polen.
Een hond of kat met vogelgriep kan verschijnselen hebben als koorts, hijgen en benauwdheid, sloomheid, oogontsteking en soms oog- en neusuitvloeiing en zenuwverschijnselen zoals trillen, wankel lopen en krachtverlies.
De overheid adviseert huisdierbezitters extra alert te zijn, zowel als het gaat om het voorkomen van contact met besmette dieren zoals vogels, als op ziekteverschijnselen bij hun huisdier.
Bij een vermoeden van een besmetting bij een hond of kat kan de huisdierbezitter contact opnemen met zijn dierenarts over te nemen maatregelen.
Ook is het mogelijk het dier te laten testen op aanwezigheid van het vogelgriepvirus. Hieraan zijn kosten verbonden. Meer informatie over de analyse op vogelgriep van honden en katten is te vinden op onze pagina Diagnostiek hond/kat. Daar vindt u ook het formulier voor het insturen van een monster (via de dierenarts) en de tarieven.
In Nederland is vogelgriep vastgesteld bij één kitten. Experts van het Deskundigenoverleg zoönosen schatten de kans op besmetting voor zowel mensen als huisdieren nog altijd in als laag. Wel is de vondst van vogelgriep bij deze kitten aanleiding om het virus verder te bestuderen op mogelijke veranderingen. Afhankelijk van de uitkomsten van dit onderzoek kan worden besloten de risico-inschatting aan te passen. Als er vogelgriep bij je huisdier wordt vastgesteld, is het aan te raden om deel te nemen aan de medische monitoring van het RIVM.
Wanneer je konijnen in de achtertuin houdt, is er een zeer kleine kans dat zij besmet raken. Er zijn nog geen konijnen besmet geraakt met het huidige vogelgriepvirus.
De kans dat papegaaien besmet raken is klein. Dit zou kunnen gebeuren wanneer de ontlasting van een besmette (water)vogel in de volière terechtkomt. Het is toegestaan om vogels in de buitenvolière te laten. Pagegaaien vallen niet onder de afschermplicht en het is aan jou om te besluiten of je dat (kleine) risico wilt nemen.
Het vogelgriepvirus kan ongeveer drie dagen overleven op hout. Gebruik van materialen uit de natuur, zoals takken, in de volière kan door die materialen eerst een paar dagen elders overdekt en droog te bewaren en na enkele dagen in de volière leggen. Daarmee is de kans op besmetting geminimaliseerd.
Heeft u een vraag?
Heeft u een vraag rondom dit onderwerp of ziet u kansen om met ons samen te werken? Neem dan contact op met onze expert.
M (Mónika) Ballmann, PhD
Hoofd NRL voor Aviaire Influenza en NDV
