Biodiverse landbouw en bedrijven

De afgelopen eeuw heeft kleinschalig, afwisselend grondgebruik plaatsgemaakt voor grootschalige monocultuur. In zulke eenvormige systemen nemen ziekten, plagen en bodemuitputting toe, waardoor boeren afhankelijk worden van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Dit leidt tot een vicieuze cirkel van afnemende biodiversiteit en toenemende druk op het milieu. De omslag naar meer diverse en natuurinclusieve landbouwsystemen is daarom noodzakelijk, niet alleen voor natuur en klimaat, maar ook voor voedselzekerheid.

Er zijn verschillende manieren om biodiversiteit op en rond boerderijen te versterken. Voorbeelden zijn strokenteelt, het gebruik van genenbanken voor gewasdiversiteit, bloeiende akkerranden en aangepast graslandbeheer. Zulke maatregelen vragen vaak ook veranderingen in de productieketen, bijvoorbeeld bij oogst en verwerking van gemengde gewassen. De inzet van soortenrijke en kruidenrijke graslanden door melkveebedrijven vergroot de rijkdom aan planten, insecten, weidevogels en het bodemleven.

Door nieuwe vormen van natuurinclusieve landbouw en veehouderij te ontwikkelen worden plantaardige en dierlijke productieketens slim verbonden, zodat grondstoffen optimaal worden benut en verliezen worden beperkt. Ook moet worden gewerkt aan verbetering van waterkwaliteit in landbouwgebieden en bescherming van bodembiodiversiteit en weidevogels.

Naast technieken spelen ook verdienmodellen een rol. Boeren die biodiversiteit bevorderen, moeten daarvoor beloond worden. Instrumenten zoals de Nederlandse Biodiversiteitsmonitor maken prestaties meetbaar en geven een basis voor financiële waardering. Zo ontstaat een landbouwsysteem dat economisch houdbaar is én bijdraagt aan herstel van biodiversiteit.