Nieuwe veredelingsmethoden: gene editing en regeneratie van planten
Over deze expertise
In het kort- Gene editing (CRISPR-Cas)
- Cisgenese
- Transformatie, weefselkweek & regeneratie van gewassen
- Oplossingen voor gewassen die moeilijk te veredelen zijn
Nieuwe technologieën kunnen een bijdrage leveren aan de plantenveredeling door sneller en preciezer genetische aanpassingen te maken of sneller genen uit verwante planten te introduceren (cisgenese). WUR werkt aan het verbeteren van deze methoden zoals CRISPR-Cas, ter ondersteuning van veredelingsbedrijven voor het ontwikkelen van innovatieve rassen die beter bestand zijn tegen bijvoorbeeld ziektes of abiotische stress.
WUR ontwikkelt en past moderne veredelingsmethoden toe die het klassieke veredelingsproces kunnen versnellen. Denk bijvoorbeeld aan gene editing met CRISPR-Cas en cisgenese. Voor deze technieken zijn transformatie- en regeneratiemethoden, het inbrengen van nieuw DNA in plantencellen en het opkweken van complete planten uit enkele cellen, essentieel.
We hebben een bewezen track record in de ontwikkeling van regeneratieprotocollen, ook voor lastige gewassen zoals paprika. Innovaties zoals het gebruik van regeneratie-boosters en protoplast-regeneratie vergroten de toepasbaarheid van DNA-technieken. Bedrijven profiteren hiermee van kortere ontwikkelcycli, lagere kosten en robuustere gewassen.
De focus in plantenveredeling op kwaliteitseigenschappen verschuift van alleen opbrengst naar een betere balans tussen kwantiteit en kwaliteit. Samen met partners werkt WUR aan het herstel van verloren smaak en voedingswaarde in moderne rassen. Daarnaast ontwikkelen we gewassen die ook onder stressvolle omstandigheden – zoals hitte of droogte – smaakvol en voedzaam blijven. Kwaliteitsveredeling van gewassen draagt ook bij aan minder voedselverspilling, bijvoorbeeld groenten met een langere houdbaarheid door optimale afstemming tussen genetica en na-oogst factoren. Voor nichemarkten ontstaan nieuwe kansen, zoals biofortificatie en speciale smaakprofielen die aansluiten bij consumententrends en herkenbare vruchtvormen en kleuren.
Met gene editing technieken zoals CRISPR-Cas brengen we zeer gericht veranderingen in DNA aan. Dit versnelt veredeling en maakt eigenschappen zoals ziekteresistentie of langere houdbaarheid direct toepasbaar.
Bij cisgenese worden soort-eigen genen ingebracht zonder vreemd (transgeen) DNA. WUR is internationaal pionier hierin, onder meer met ziekteresistente appels en aardappelen. Bij intragenese worden verschillende combinaties van genen gemaakt.
Onmisbaar voor moderne veredeling. WUR ontwikkelt weefselkweek protocollen voor uiteenlopende gewassen, inclusief oplossingen voor lastige soorten zoals paprika en aardappel. Innovaties zoals regeneratie-boosters en het verbeteren van protoplast-regeneratie vergroten de toepasbaarheid.
- Ziekteresistentie: cisgene aardappelen met resistentie tegen Phytophthora en cisgene appels met resistentie tegen appelschurft
- Productkwaliteit: zetmeelaardappelen met enkel amylopectine; verbeterde voedingswaarde, langere houdbaarheid van groente en fruit
- Snellere marktintroductie: ontwikkeling van nieuwe rassen door precieze genetische aanpassingen te maken
- Unieke combinatie: fundamenteel onderzoek en praktijkproeven in kas en veld.
- Genetica & big data: identificatie en gewenste eigenschappen.
- Samenwerking met bedrijven: protocollen, advies en gezamenlijke projecten.
- Beleidsadvies: input over de mogelijkheden van nieuwe veredelingsmethoden.
Impact en inspiratie (1)
Gerelateerde producten, diensten en faciliteiten (2)
Neem contact op
Neem contact op met onze expert om te bespreken hoe nieuwe veredelingsmethoden uw bedrijf kunnen helpen.
JM (Ania) Lukasiewicz
Expert nieuwe veredelingsmethoden