Slimmer, duurzamer en rechtvaardiger: Europa bundelt digitale krachten voor de landbouw van morgen
- Sjaak Wolfert
- Senior onderzoeker bij Wageningen Social & Economic Research
“WUR verbindt boeren, bedrijven en beleidsmakers in een digitaal ecosysteem dat landbouw slimmer, duurzamer en rechtvaardiger maakt.”
Van robots op het veld tot AI en data die oogsten voorspellen: de digitale revolutie verovert de landbouw in rap tempo. Maar kennis en middelen in het datalandschap zijn nog versnipperd. “Wageningen University & Research heeft een digitaal Europees ecosysteem ontwikkeld van boeren, onderzoekers, technologieleveranciers en beleidsmakers. Door krachten te verenigen en samen te werken wordt het voedselsysteem slimmer, duurzamer én rechtvaardiger.”
De agrofoodsector digitaliseert in hoog tempo, met kunstmatige intelligentie, robotica en bedrijfsinformatiesystemen, waardoor elke stap van de productie op een slimme wijze wordt ondersteund. Toch verloopt de vernieuwing niet vanzelf. Kennis en middelen zijn versnipperd, waardoor innovaties moeilijk opschalen. Boeren zijn ook vaak wantrouwig: wat gebeurt er met hun bedrijfsdata, en wie profiteert ervan? “Wageningen University & Research (WUR) werkt aan manieren om data over opbrengsten, teelten, klimaatverandering en markten slimmer en veiliger te delen”, vertelt senior onderzoeker Sjaak Wolfert. “Op zo’n manier dat deze data niet alleen efficiënt wordt benut, maar ook iedereen ten goede komt. We pakken samen met het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur en Europese partners een voortrekkersrol hierin.”
SmartAgriHubs: het digitale innovatie-ecosysteem
Wolfert en zijn collega’s bouwden een netwerk van meer dan 140 Digitale Innovatie Hubs onder de naam SmartAgriHubs. Digitale Innovatie Hubs zijn lokale centra waar expertise, technologie en praktijk samenkomen en worden omgezet in vernieuwde oplossingen. “Het ecosysteem wordt ontsloten via het Synergy Portal waar boeren, technologieleveranciers en beleidsmakers via een interactieve kaart van Europa kunnen kijken wat andere hubs doen. Er staan contactpersonen bij, zodat zij gemakkelijk kennis en ervaringen kunnen uitwisselen”, legt hij uit. “Zo’n veertig innovatie-experimenten brachten digitale oplossingen direct het veld in. Zo gebruiken boeren uit de Baltische Staten nu een Nederlandse toepassing op het gebied van precisielandbouw in het aardappelveld.”
Boerderij van de Toekomst en AI-labs
WUR werkt ook aan AgrifoodTEF en biedt bedrijven hiermee realistische testomgevingen voor AI en robotica. In Nederland leidt WUR de nationale node, met faciliteiten als de Boerderij van de Toekomst en AI-labs. Hier worden prototypes getest in de praktijk, mét oog voor ethiek en maatschappelijke impact. “Dat gebeurt bij al onze projecten”, zegt Wolfert. “In ELSA Labs (Ethical, Legal and Societal Aspects) werken onderzoekers, bedrijven, beleidsmakers en maatschappelijke organisaties samen om nieuwe AI-toepassingen te ontwikkelen en tegelijkertijd kritisch te kijken naar de gevolgen voor mens en maatschappij. WUR’s ELSA Lab team werkt met de agrifoodsector aan transparant, ethisch en verantwoord gebruik van data. Mooie voorbeelden zijn te vinden via https://ai4sfs.org/nl/innovaties".
Voor Wolfert is het helder: “We hebben met WUR een ecosysteem van boeren, technologieleveranciers, onderzoekers en beleidsmakers opgezet door verschillende projecten heen. Hierdoor vindt er continue digitale innovatie plaats binnen de agrifoodsector. Dankzij het uitwisselen van kennis en ervaringen wordt het voedselsysteem slimmer, duurzamer en rechtvaardiger.”
Samenwerking
WUR werkt samen in de SmartAgriHubs Community Board met ILVO, België; ATB Bremen, Duitsland; CEMA, European Agricultural Machinery Assocation; COPA COGECA, European Association of Farmers and Agri-cooperatives; Schuttelaar & Partners; Anamob, Roemenië; en het Walton Institute, Ierland.
Data: motor van eerlijk en duurzaam voedselsysteem
WUR kijkt ook hoe data de motor kan worden van een eerlijk en duurzaam voedselsysteem met het project Data4Food2030. “Negen praktijkcases, variërend van circulaire economie tot ketentransparantie, laten zien hoe dit er concreet uit kan zien”, zegt Wolfert. “De net gelanceerde Data4Food2030 Monitor kan helpen bij beleids- of investeringsbeslissingen en het bevorderen van Europese samenwerking.”
Internet of Things-technologieën in de landbouw
Wolfert legt uit dat het bouwen van het SmartAgriHubs ecosysteem een flinke zet kreeg met het project Internet of Food and Farm 2020 (IoF2020). Binnen dat project integreerden onderzoekers en boeren Internet of Things (IoT)-technologieën in de landbouw. Denk aan sensors in een halsband voor de koe of in landbouwmachines die via Internet met andere systemen communiceren. Het project bracht meer dan 70 partners uit 16 landen samen, waaronder boeren, technologieleveranciers, onderzoekers en beleidsmakers. “Het project richtte zich op het verbeteren van productiviteit, duurzaamheid en voedselveiligheid door het implementeren van IoT-oplossingen in diverse landbouwsectoren zoals akkerbouw en melkveehouderij. SmartAgriHubs heeft hierop voortgebouwd en dit netwerk bestendigd in een levendig innovatie-ecosysteem.”
Data: motor van eerlijk en duurzaam voedselsysteem
WUR kijkt ook hoe data de motor kan worden van een eerlijk en duurzaam voedselsysteem met het project Data4Food2030. “Negen praktijkcases, variërend van circulaire economie tot ketentransparantie, laten zien hoe dit er concreet uit kan zien”, zegt Wolfert. “De net gelanceerde Data4Food2030 Monitor kan helpen bij beleids- of investeringsbeslissingen en het bevorderen van Europese samenwerking.”
Internet of Things-technologieën in de landbouw
Wolfert legt uit dat het bouwen van het SmartAgriHubs ecosysteem een flinke zet kreeg met het project Internet of Food and Farm 2020 (IoF2020). Binnen dat project integreerden onderzoekers en boeren Internet of Things (IoT)-technologieën in de landbouw. Denk aan sensors in een halsband voor de koe of in landbouwmachines die via Internet met andere systemen communiceren. Het project bracht meer dan 70 partners uit 16 landen samen, waaronder boeren, technologieleveranciers, onderzoekers en beleidsmakers. “Het project richtte zich op het verbeteren van productiviteit, duurzaamheid en voedselveiligheid door het implementeren van IoT-oplossingen in diverse landbouwsectoren zoals akkerbouw en melkveehouderij. SmartAgriHubs heeft hierop voortgebouwd en dit netwerk bestendigd in een levendig innovatie-ecosysteem.”
Behaalde impact
Door het Europese SmartAgriHubs-ecosysteem verbindt WUR meer dan 140 innovatiehubs en honderden partners. Digitale oplossingen, zoals precisielandbouwtoepassingen en AI-tests op de Boerderij van de Toekomst, worden breed toegepast. Zo versnelt WUR de digitale transitie van de landbouw en bevordert ze een slimmer, duurzamer en eerlijker voedselsysteem in Europa.
Samen maken we het verschil
Heeft u vragen over digitale transities in de landbouw? Neem contact op met onze expert.
dr.ir. J (Sjaak) Wolfert
Sr. Onderzoeker Digitale Innovatie in Agri-Food
Ontdek meer
Wageningen University & Research (WUR) werkt aan de grote mondiale uitdagingen rond voedsel, biodiversiteit en klimaat. Onze kennis wordt in de praktijk toegepast door de partners waarmee wij samenwerken. In verdiepende impact stories vertellen we meer over het onderzoek en de impact die we hiermee realiseren.
Follow Social & Economic Research on social media
Stay up-to-date and learn more about our research through our social channels.