Veiligheid van voedsel en diervoeders in het circulaire productiesysteem
De voedsel- en voederproductie is nu grotendeels lineair, met veel verliezen aan grondstoffen. Circulaire ketens moeten deze beperken door bijstromen als grondstof te hergebruiken. Dit kan echter nieuwe of verplaatste voedselveiligheidsrisico’s veroorzaken, waardoor vroeg onderzoek tijdens de overgang naar circulaire systemen essentieel is.
De huidige voedsel- en voederproductie is grotendeels lineair: tijdens de productie ontstaan bij- en reststromen en gaan veel grondstoffen verloren. Om deze verliezen te beperken, is het doel om de ketens zoveel mogelijk circulair te maken. Daarbij wordt gestreefd naar gesloten productiekringlopen waarin bijstromen van de productie van het ene product kunnen worden ingezet als grondstof voor de productie van het andere product, en verliezen worden geminimaliseerd. In zulke circulaire voedsel- en diervoedersystemen kunnen echter nieuwe voedselveiligheidsrisico’s ontstaan, of kunnen bekende risico’s vaker of op onverwachte plekken optreden. Daarom is het belangrijk om deze gevaren al in een vroeg stadium van de overgang naar circulaire productie te onderzoeken.
In dit ‘focusgebied’ bestuderen we de voedsel- en voederveiligheid in relatie tot circulaire productiesystemen. We willen potentiële nieuwe en terugkerende gevaren al vroeg in kaart brengen. Zo kunnen we een safe-by-design-aanpak toepassen en beter begrijpen hoe de voedselveiligheid kan worden gewaarborgd. Safe-by-design wil zeggen dat veiligheid als randvoorwaarde vanaf het begin van een procesverandering meeneemt in het ontwerp.
Ontdek onze expertises
Chemische voedselveiligheid
De veiligheid van ons voedsel en diervoeders wordt onder andere bepaald door de (ongewenste) aanwezigheid van chemische stoffen zoals pesticiden, geneesmiddelen, natuurlijke gifstoffen en organische verontreinigingen zoals PFAS.
Wageningen Food Safety Research draagt bij aan de chemische voedselveiligheid door methodes te ontwikkelen en analyses uit te voeren om deze stoffen te kunnen detecteren.
Microbiologische voedselveiligheid
Wageningen Food Safety Research onderzoekt dagelijks de veiligheid van ons voedsel. Dat doen we ook op het gebied van microbiologische gevaren.
We testen producten op bacteriën en virussen, zoals Salmonella in kip of norovirus in oesters. Ook analyseren we antibioticaresistente bacteriën.
Fysische voedselveiligheid
Wageningen Food Safety Research onderzoekt dagelijks de veiligheid van ons voedsel.
Dat doen we ook op het gebied van fysische gevaren. Dit zijn objecten of materialen die per abuis terecht kunnen komen in voedsel. Denk aan plastics, stukjes glas, metalen of giftige zaden. De consumptie hiervan kan een risico vormen voor de gezondheid van mens en dier.
Biomoleculaire voedselveiligheid
Bij Wageningen Food Safety Research richten we ons op biomoleculaire voedselveiligheid.
We onderzoeken mogelijke gevaren op het niveau van de allerkleinste bouwstenen van voedsel, zoals DNA, RNA en eiwitten. Dit betreft onder andere ziekteverwekkers (zoals bacteriën en virussen), genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s), allergenen en de echtheid van een product – bijvoorbeeld of een ei biologisch is of niet.
Fraude en voedselveiligheid
Voedselfraude kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Het is dan namelijk niet bekend wat er precies in het product zit of waar het vandaan komt. Er kunnen schadelijke stoffen in zitten of stoffen waar mensen allergisch voor zijn. Ook kunnen producten die eigenlijk over datum waren opnieuw verkocht worden.
Toxicologie en voedselveiligheid
Wageningen Food Safety Research onderzoekt de werking van stoffen in voeding die potentieel giftig kunnen zijn.
Giftige stoffen in voeding zijn contaminanten en natuurlijke toxinen, waaronder chemische stoffen zoals PFAS, pesticiden, zware metalen en mycotoxinen (schimmelgif). Deze stoffen komen in voeding door milieuvervuiling, landbouwprocessen en verwerking of kunnen van nature aanwezig zijn.
Data science en AI in voedselveiligheid
Data science en kunstmatige intelligentie (AI) zorgen voor wetenschappelijke vernieuwing op het gebied van voedselveiligheid.
Zo maken data science en AI analyses mogelijk die voorheen ondenkbaar waren en automatiseert het bestaand werk, waardoor we sneller en efficiënter kunnen werken.
Modellen voor voedselveilige ketens
Onderzoekers bij Wageningen Food Safety Research dragen bij aan veilige voedselproductieketens door eventuele gevaren op tijd te signaleren (early warning). Hierbij maken we gebruik van geavanceerde (data)modellen. Deze modellen brengen complexe processen in kaart – van grondstof tot eindproduct – en helpen risico’s op verontreiniging, fraude of verspilling vroegtijdig te signaleren.
Chemische voedselveiligheid
De veiligheid van ons voedsel en diervoeders wordt onder andere bepaald door de (ongewenste) aanwezigheid van chemische stoffen zoals pesticiden, geneesmiddelen, natuurlijke gifstoffen en organische verontreinigingen zoals PFAS.
Wageningen Food Safety Research draagt bij aan de chemische voedselveiligheid door methodes te ontwikkelen en analyses uit te voeren om deze stoffen te kunnen detecteren.
Microbiologische voedselveiligheid
Wageningen Food Safety Research onderzoekt dagelijks de veiligheid van ons voedsel. Dat doen we ook op het gebied van microbiologische gevaren.
We testen producten op bacteriën en virussen, zoals Salmonella in kip of norovirus in oesters. Ook analyseren we antibioticaresistente bacteriën.
Fysische voedselveiligheid
Wageningen Food Safety Research onderzoekt dagelijks de veiligheid van ons voedsel.
Dat doen we ook op het gebied van fysische gevaren. Dit zijn objecten of materialen die per abuis terecht kunnen komen in voedsel. Denk aan plastics, stukjes glas, metalen of giftige zaden. De consumptie hiervan kan een risico vormen voor de gezondheid van mens en dier.
Biomoleculaire voedselveiligheid
Bij Wageningen Food Safety Research richten we ons op biomoleculaire voedselveiligheid.
We onderzoeken mogelijke gevaren op het niveau van de allerkleinste bouwstenen van voedsel, zoals DNA, RNA en eiwitten. Dit betreft onder andere ziekteverwekkers (zoals bacteriën en virussen), genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s), allergenen en de echtheid van een product – bijvoorbeeld of een ei biologisch is of niet.
Fraude en voedselveiligheid
Voedselfraude kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Het is dan namelijk niet bekend wat er precies in het product zit of waar het vandaan komt. Er kunnen schadelijke stoffen in zitten of stoffen waar mensen allergisch voor zijn. Ook kunnen producten die eigenlijk over datum waren opnieuw verkocht worden.
Toxicologie en voedselveiligheid
Wageningen Food Safety Research onderzoekt de werking van stoffen in voeding die potentieel giftig kunnen zijn.
Giftige stoffen in voeding zijn contaminanten en natuurlijke toxinen, waaronder chemische stoffen zoals PFAS, pesticiden, zware metalen en mycotoxinen (schimmelgif). Deze stoffen komen in voeding door milieuvervuiling, landbouwprocessen en verwerking of kunnen van nature aanwezig zijn.
Data science en AI in voedselveiligheid
Data science en kunstmatige intelligentie (AI) zorgen voor wetenschappelijke vernieuwing op het gebied van voedselveiligheid.
Zo maken data science en AI analyses mogelijk die voorheen ondenkbaar waren en automatiseert het bestaand werk, waardoor we sneller en efficiënter kunnen werken.
Modellen voor voedselveilige ketens
Onderzoekers bij Wageningen Food Safety Research dragen bij aan veilige voedselproductieketens door eventuele gevaren op tijd te signaleren (early warning). Hierbij maken we gebruik van geavanceerde (data)modellen. Deze modellen brengen complexe processen in kaart – van grondstof tot eindproduct – en helpen risico’s op verontreiniging, fraude of verspilling vroegtijdig te signaleren.
Aanvullende producten en diensten (3)
Doe inspiratie op
Waarom samenwerken met WUR
De focus ligt op:
- Het ontwikkelen en implementeren van gestandaardiseerde procedures voor het identificeren van gevaren in circulaire productieprocessen.
- Het ontwikkelen en valideren van analytische methoden voor detectie van nieuwe en opkomende gevaren in circulaire voedselketens.
- Het opzetten van voorspellende modellen en methodieken om gevaren te prioriteren en risico’s van gecombineerde chemische, fysische en biologische factoren te beoordelen.
- Het toepassen van gevalideerde on-site testtechnologieën voor snelle screening van circulaire voedingsmiddelen en diervoeders.
- Het publiceren van richtlijnen, best practices en strategieën voor risicobeperking, om veilige circulaire voedsel- en voederproductie te ondersteunen.
Neem contact op
Heeft u een vraag of wilt u doorpraten over een eventuele samenwerking? Neem dan contact op met onze expert.
prof.dr.ir. HJ (Ine) van der Fels-Klerx
Buitengewoon Hoogleraar / Buitengewoon Hoogleraar Food Safety Economics
Focusgebieden
Veiligheid van voedsel en diervoeders in het circulaire productiesysteem
De voedsel- en voederproductie is nu grotendeels lineair, met veel verliezen aan grondstoffen. Circulaire ketens moeten deze beperken door bijstromen als grondstof te hergebruiken. Dit kan echter nieuwe of verplaatste voedselveiligheidsrisico’s veroorzaken, waardoor vroeg onderzoek tijdens de overgang naar circulaire systemen essentieel is.
Veiligheid van alternatieve eiwitten in voedsel en diervoeders
De Nederlandse overheid wil de eiwitconsumptie van consumenten verschuiven van de huidige verhouding van 40% plantaardig en 60% dierlijk naar 50/50 in 2030. Na 2030 wordt gestreefd naar een verdere verschuiving naar 60% plantaardig en 40% dierlijk eiwit. In dit kader worden verschillende alternatieve eiwitbronnen onderzocht en ontwikkeld, zoals kweekvlees, insecten, eencellige eiwitten en plantaardige eiwitten
Veiligheid van de productie van voedsel en diervoeders in een veranderende omgeving
We onderzoeken hoe veranderingen in de fysieke omgeving van het voedselproductiesysteem, zoals klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, de veiligheid van voedsel en diervoeders beïnvloeden. Daarnaast bestuderen we hoe het systeem zich kan aanpassen om de voedselveiligheid op een hoog niveau te waarborgen.
Veiligheid van voedsel en diervoeders in het circulaire productiesysteem
De voedsel- en voederproductie is nu grotendeels lineair, met veel verliezen aan grondstoffen. Circulaire ketens moeten deze beperken door bijstromen als grondstof te hergebruiken. Dit kan echter nieuwe of verplaatste voedselveiligheidsrisico’s veroorzaken, waardoor vroeg onderzoek tijdens de overgang naar circulaire systemen essentieel is.
Veiligheid van alternatieve eiwitten in voedsel en diervoeders
De Nederlandse overheid wil de eiwitconsumptie van consumenten verschuiven van de huidige verhouding van 40% plantaardig en 60% dierlijk naar 50/50 in 2030. Na 2030 wordt gestreefd naar een verdere verschuiving naar 60% plantaardig en 40% dierlijk eiwit. In dit kader worden verschillende alternatieve eiwitbronnen onderzocht en ontwikkeld, zoals kweekvlees, insecten, eencellige eiwitten en plantaardige eiwitten
Veiligheid van de productie van voedsel en diervoeders in een veranderende omgeving
We onderzoeken hoe veranderingen in de fysieke omgeving van het voedselproductiesysteem, zoals klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, de veiligheid van voedsel en diervoeders beïnvloeden. Daarnaast bestuderen we hoe het systeem zich kan aanpassen om de voedselveiligheid op een hoog niveau te waarborgen.
Follow Food Safety Research on social media
Stay up-to-date and learn more about our research through our social channels.